Grok Avrupa’da karakolluk

Ankara Cumhuriyet Başsavcılığı’nın 8 Temmuz 2025 günü X gönderilerinde şahısları hedef alan hakaretleri üzerine başlattığı soruşturma, Avrupa Birliği ülkelerinde de benzeri soruşturmalara öncü oldu. Bizzat Grok platformunun ‘örnek hukuk girişimi‚ olarak nitelendirdiği soruşturmanın ardından Grok’un aynı gün Polonya liderlerine hakaret etmesiyle ‘Grok Vakalarını‚ AB gündemine taşıdı. Grok‘un 8 Temmuz 2025 tarihinde Almanya ve Polonya X platformunda Hitler’i öven yorumlar paylaşmasının ardından bunları silmesi üzerine Avrupa’da da adli makamlar harekete geçti. Ankara 7. Ceza Mahkemesi, kamu düzenini koruma kaygısı ile Grok tarafından paylaşılan yaklaşık 50 X gönderisinin engellenmesine ve içeriklerinin kaldırılmasına karar vermişti. ‘Türkiye’de Grok’un yasaklanması’ şeklinde lanse edilen uygulamanın ise hakaret içeren Grok paylaşımları ile sınırlı olduğu anlaşıldı. Uygulama paylaşımlarla sınırlı olsa da hem sosyal medya kullanıcıları hem de Grok hakaret içeren paylaşımların sınırlanmasını Grok’un yasaklanması şeklinde lanse ettiği dikkat çekti.

Her ne kadar Grok evrensel bir yazılım olma iddiasında olsa da Almanya’da Hitler’in uygulamalarını öven yorumlara imza attı. Tarihsel nedenlerle sicilli olan Almanya’da ortaya çıkan Grok skandalı üzerin X platformu oto sansürü tercih ederek bu yorumları kendisi sildi. Almanya’da kendi paylaşımlarını silen Grok üreticisi X’in Türkiye’de bunu yapmaması dikkat çekti. Grok bu çifte standartlı uygulamaya ‘‘iki ülkede Grok’un geliştiricisi xAI’nin davranışını etkileyebilecek farklı yasal ve siyasi bağlamlar’’ olması ile izah etti. Grok’un 8 Temmuz 2025 tarihinde Avrupa’da bazı yorumları sildiğine dair raporlar ortadayken, Grok Cumhurbaşkanı Erdoğan’ı ve Atatürk’ü hedef alan paylaşımları kendi başına kaldırmadı. Türkiye’de resmi makamlar devreye girmek durumunda kaldı. Türkiye’deki xAI’nin proaktif olarak içerik silmek yerine Grok’un yasaklanmasını önlemek için algoritmayı eski haline getirerek tepki verdi.

Polonya’da, 8 Temmuz 2025 tarihinde yapılan güncellemenin ardından Grok, X’te yayınlanan ve daha sonra silinen ifadeler nedeniyle hedef oldu. Polonya Dijital Bakanı Krzysztof Gawkowski 9 Temmuz 2025 tarihinde yaptığı açıklamada, Grok’un Adolf Hitler’i övmek gibi ifadelerinin “sorumsuz, tehlikeli” olarak değerlendirildiği için Polonya’nın Avrupa Birliği tarafından soruşturma açılmasını talep etti. Ağustos 2024’te dokuz AB ülkesinde (Avusturya, Belçika, Fransa, Yunanistan, İrlanda, İtalya, Hollanda, Polonya, İspanya) X’e karşı şikayette bulundu. İrlanda Veri Koruma Komisyonu, hukuka aykırı veri işlemeyi durdurmak için Twitter’a karşı yasal işlem başlattı.

Siber güvenlik firması Netskope tarafından Mayıs 2025’te yapılan bir anket, her dört Avrupa şirketinden birinin Grok’u engellediğini, ChatGPT veya Google Gemini gibi diğer YZ araçlarının ise daha az kısıtlandığını gösteriyor. Bu, muhtemelen nefret söylemi veya uygunsuz içerikle ilgili tekrarlanan tartışmalar nedeniyle AB’de Grok’a karşı geniş bir güvensizliğe işaret ediyor. Grok, katı veri koruma yasaları nedeniyle Almanya dahil olmak üzere AB’de doğrudan kullanılamamakta. Zaman zaman kullanıcılar Grok’a erişmek için VPN’lere başvurmak zorunda kalmakta. Grok’un hakaret içeren yanıtları, Polonya’nın şikayetiyle halihazırda AB Komisyonu’nun radarına girmiş durumda. Temmuz 2025’te başlayan bu süreç, AB’nin Yapay Zeka Yasası ve Dijital Hizmetler Yasası kapsamında X platformuna karşı para cezaları veya düzenleyici önlemlerle sonuçlanabilir.

X platformunun ve Grok’un Türkiye merkezli neden olduğu skandalların ardından X’in Yönetim Kurulu Başkanı Linda Yaccarino 9 Temmuz 2025 Çarşamba günü X’in CEO’luğundan istifa ettiğini duyurdu. X CEO’sunun neden göstermeden istifası, sorunlu içerik yayan yapay zekalı sohbet robotu Grok ile ilgili skandaldan sadece bir gün sonra sürpriz bir şekilde gerçekleşti.