Yurt dışında ev almayı çok sevdik

Türk yatırımcılar, iç piyasadaki yüksek fiyatlar ve finansman zorlukları nedeniyle yönünü yurt dışı gayrimenkule çevirdi. Dubai, Yunanistan, Karadağ ve Gürcistan gibi ülkeler yatırımcının daha fazla ilgisini çekmeye başladı. Son verilere göre net konut dengesi, ilk kez yurt dışı alımları lehine açık verdi. Yani Türk vatandaşları yurt dışında daha fazla konut satın alırken, yabancıların ise ülkemize olan ilgisi azaldı. Böylece net gayrimenkul yatırım dengesi negatife döndü. 2024’te Türk vatandaşları yurt dışında toplam 2,5 milyar dolarlık konut aldı. Aynı dönemde yabancıların Türkiye’de yaptığı alım 2,1 milyar dolar oldu ve 400 milyon dolarlık açık meydana geldi.

Türkiye’de yıllık konut ihtiyacı yaklaşık 1 milyon iken, yıllık üretim ortalama 650 bin adette kalıyor. Uzmanlar, oluşan 350 bin konutluk arz açığının fiyatları yukarı çektiğini ve yatırımcıyı yurt dışına yönelttiğini belirtiyor. Son 4 yılda Türklerin yurt dışına yaptığı konut yatırımı yaklaşık 10 kat artarak 213 milyon dolardan 2,5 milyar dolara ulaştı. Dubai’ye yapılan Türk yatırımları ise son iki yılda 400 milyon dolardan 3 milyar dolara yükseldi. Yerli yatırımcıyı yurt dışına iten nedenlerin başında Türkiye’deki yüksek konut fiyatları, sınırlı kira getirisi ve yüksek faize bağlı krediye erişim sorunları geliyor. Dubai, Yunanistan, Karadağ ve İngiltere gibi ülkelerde; sıfır vergi, yüksek kira çarpanı ve kısa amortisman süreleri de Türk alıcıları cezbediyor.

Aynı dönemde, yabancıların Türkiye’de konut alımı ise son yılların en düşük seviyelerine geriledi. 2021’de 6,5 milyar doları bulan yabancı alımları, 2024’te 2,1 milyar dolara kadar düştü. Uzmanlara göre yüksek fiyatlar, kira düzenlemeleri ve alternatif ülkelerin ortaya çıkması Türkiye’ye yönelik yabancı tercihini olumsuz etkiliyor. Sektör temsilcileri, bu tersine akımın kalıcı olmaması için iç piyasada konut arzının artırılması ve yatırım ortamının yeniden güvenli hale getirilmesi gerektiğini kaydediyor. Buna bağlı olarak, yabancı yatırımcının ilgisinin azalması konut sektöründe döviz girişini de ciddi şekilde sekteye uğratıyor.

Fuzul Topraktan Yönetim Kurulu Başkanı Faruk Akbal, Türk yatırımcıların yurt dışına yönelmesinin en büyük nedenlerinden birinin kiracı-ev sahibi ilişkilerindeki belirsizlik olduğunu söyledi. Akbal, “Kira hukukunda bazı sıkıntılar var. Kiracıyla uğraşmak istemeyen yatırımcı, Dubai, İngiltere ve Avrupa ülkelerini tercih ediyor” dedi. Yabancı yatırımcının Türkiye’den çıkışına da değinen Akbal, rekabetin dünya genelinde arttığının altını çizerek, “Bir dönem 10 milyar dolarlık yabancı yatırım hedefimiz vardı ama fırsatları değerlendiremedik. Alternatifler ülkeler arttı. Mısır, Riyad, Yunanistan, Litvanya ve Macaristan gibi bölgeler artık daha cazip. Türkiye avantajını kaybetti” diye konuştu. Dubai’nin doğru politikalarla büyük başarı yakaladığını aktaran Akbal, Türkiye’nin yeniden atağa geçmesi için net bir planlama yapılması gerektiğini dile getirdi. Akbal, “Doğru stratejilerle 1 yıl sonra 10 milyar doları görebiliriz. Umutsuz değiliz. Reçete belli, artık tedaviye geçmeliyiz” ifadelerini kullandı.