En sık görülen üçüncü kanser türü olarak biliniyor: 50 yaşından sonra riski artıyor

Kolorektal (kalın bağırsak) kanseri dünyada ve Türkiye’de yaygın görülen kanser türleri arasında alıyor.

Dünya çapında bir yıl içinde 1,9 milyon yeni kolorektal vakası ve 900 binden fazla bu kansere bağlı ölüm vakası tespit edildi. Avrupa, Kuzey Amerika, Rusya, Avustralya, Yeni Zelanda’da hastalığın görülme sıklığı, Asya ve Afrika bölgelerine göre daha yüksek seyrediyor. Bu coğrafi farklılıkta beslenme alışkanlıkları, çevresel faktörler ve genetik yatkınlık önemli rol oynuyor.

40 yaş altındaki bireylerde kolorektal kanser nadir görülürken, 40-50 yaş aralığından itibaren vakalarda artış gözlemleniyor. Vakaların yüzde 85’i, 50 yaş ve üzerindeki bireylerde tespit ediliyor. Türkiye’de kalın bağırsak kanseri görülme sıklığı hem erkeklerde hem kadınlarda en sık görülen kanser türleri arasında üçüncü sırada bulunuyor.

Kalın bağırsaktaki polip ve kanserler çoğu kez büyüyene kadar belirti vermiyor. Bu nedenle erken teşhis için tarama programları büyük önem taşıyor. Tarama programları ile henüz kansere dönüşmemiş (premalign) adenomatöz polipleri ve erken dönem lokalize (yeri ve niteliği belirli, sınırlı) kanserleri saptamak ve tedavi etmek mümkün oluyor. Türkiye’de Kolorektal Kanser Tarama Programı Ulusal Standartları kapsamında, 50-70 yaş arasındaki bireylere, Toplum Sağlığı Merkezlerine (TSM) bağlı olarak faaliyet gösteren Kanser Erken Teşhis, Tarama ve Eğitim Merkezleri (KETEM), Sağlıklı Hayat Merkezleri (SHM) ve Aile Sağlığı Merkezlerinde (ASM), gaitada gizli kan kiti yardımıyla hızlı, pratik ve güvenilir şekilde 2 yılda bir ücretsiz tarama yapılıyor.

Ayrıca bu yaş grubundaki kişilere 10 yılda bir kolonoskopi yapılması öneriliyor. Pozitif sonuç alınan kişiler, ileri tetkik amacıyla ilgili sağlık kuruluşlarına yönlendiriliyor.

Türkiye’de kanser taraması kapsamında 2024’te 2 milyon 700 bin gaitada gizli kan kitiyle test yapıldı.