İsrail’de Ultra Ortodoks Şas Partisi lideri Arye Deri, Tevrat kurslarında eğitim gören Haredilerin askerlikten muaf tutulmasını sağlayacak düzenleme iki ay içinde Meclis’ten geçmezse hükümeti devireceklerini açıkladı.
İsrail’de Hamas’la varılan ateşkes ve esir takası anlaşması nedeniyle aşırı sağcıların ardından Ultra Ortodoks (Haredi) Şas Partisi lideri Arye Deri de Haredilerin askerlikten muaf tutulmasına ilişkin yasal düzenlemenin 2 ay içinde Meclisten geçirilmemesi halinde hükümeti devirme tehdidinde bulundu.
Haredilere ait “Kol Baramah” radyosuna konuşan Şas Partisi lideri Deri, iki ay içinde Tevrat kurslarında (Yeşiva) eğitim alan Haredilerin askerlikten muaf tutulmasına ilişkin bir yasal düzenleme yapılmazsa erken seçime gidileceğini söyledi.
Netanyahu’ya iki ay süre tanıyan Deri, “sağcı hükümetin düşmesine kendisinin değil onların neden olacağının” altını çizdi.
YAZI ARASI REKLAM ALANI
Şas’tan Netanyahu’ya Haredileri askerlikten muaf tutan yasa için “ültimatom”
Şas milletvekili Erez Malul da KAN radyosuna yaptığı açıklamada, Haredi Yeşiva öğrencilerini askerlikten muaf tutan yasanın kabul edilmemesi halinde hükümetten çekilecekleri tehdidini yineledi.
Malul, “Birleşik Tevrat Yahudiliği bütçe lehinde oy kullanmayacak, Yahudi Gücü Partisi lideri Itamar Ben-Gvir muhalefette. Nasıl geçecek? Bu, bir tehdit değil, ültimatom.” ifadelerini kullandı.
İsrail’de hükümet, mart sonuna kadar 2025 yılı bütçesini Meclisten geçirememesi halinde otomatik olarak düşecek ve İsrailliler 2 yılın ardından tekrar erken seçim için sandık başına gidecek.
Aşırı sağcı Bakan Smotrich: Ülkeyi bütçesiz bırakıp gidemezsiniz
Aşırı sağcı Maliye Bakanı Bezalel Smotrich, Mecliste yaptığı konuşmada, Şas lideri Deri’ye Haredileri zorunlu askerlikten muaf tutan yasal düzenleme konusunda anlaşma sağlanamaması halinde hükümeti devirmeden önce en azından bütçeyi geçirmeleri çağrısında bulundu.
Haredilerin askere alınması hususunda “taviz vermek istemediğini” söyleyen Smotrich, İsrail’in “büyük, saldırgan ve ölümcül bir orduya” ihtiyaç duyduğunu, bu sebeple Haredilerin askere alınması gerektiğini savundu.
Smotrich, Şas Partisi’ni Haredileri askerlikten muaf tutacak yasanın geçirilmesi karşılığında Gazze’de ateşkes ve esir takası anlaşmasına destek verdikleri suçlamasında bulunmuştu.
“Beklemenin bir anlamı yok, hemen sandık başına gitmemiz gerekiyor”
Muhalefetteki İsrail Evimiz Partisi lideri Avigdor Liberman ise X’teki paylaşımında Deri’nin “ültimatomuna”, “İki ay beklemenin bir anlamı yok, hemen sandık başına gitmemiz gerekiyor.” ifadeleriyle yanıt verdi.
Netanyahu, aşırı sağcılar ve Ultra Ortodoksların hükümeti devirme tehdidiyle karşı karşıya
İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu, 1 Kasım 2022’deki seçimlerin ardından kurduğu, aşırı sağcı ve Ultra Ortodoksların parçası olduğu koalisyon hükümetini ayakta tutmakta güçlük çekiyor.
Aşırı sağcılar 19 Ocak’ta yürürlüğe giren Gazze’de ateşkes ve esir takası anlaşmasına karşı çıkarak, hükümeti devirmekle tehdit etmişti. Aşırı sağcı eski Ulusal Güvenlik Bakanı Itamar Ben-Gvir, liderliğini yaptığı Yahudi Gücü Partisi’ni ateşkes ve esir takası anlaşmasının yürürlüğe girmesinin ardından hükümetten çekmişti.
Gazze’de ateşkes ve esir takası anlaşmasının yalnızca ilk aşamasına destek vereceklerini duyuran İsrail aşırı sağının bir diğer temsilcisi Dini Siyonizm Partisi lideri Maliye Bakanı Bezalel Smotrich ise Gazze’ye saldırıların tekrar başlamaması durumunda hükümeti düşürecekleri tehdidinde bulunuyor.
Gazze’de ateşkes ve esir takası anlaşmasını destekleyen Ultra Ortodoks Şas Partisi lideri Ayre Deri ise Haredilerin zorunlu askerlik hizmetinden muaf tutulmasına ilişkin yasanın Meclisten geçirilmesini istiyor. Aksi takdirde, 2025 yılı bütçesine destek vermeyerek hükümeti düşürecekleri tehdidinde bulunuyor.
Haredilerin askerlikten muaf tutulması tartışma konusu
İsrail Yüksek Mahkemesi, 25 Haziran’da Haredi erkeklerin zorunlu askerlikten muaf tutulmasının yasal dayanağının bulunmadığına ve askerliğe uygun olanların göreve alınması gerektiğine karar vermişti.
Savunma Bakanı Yisrael Katz, 15 Kasım’da ordunun 7 bin Harediyi askere çağırma kararını onaylamıştı.
İsrail ordusu, geçen hafta, verilen emirler doğrultusunda çağrıldığı halde askere gitmemekte direnen Harediler’e cezai işlem başlatılacağını duyurmuştu.
Ultra Ortodoks Yahudilik inanca sahip Harediler ise 26 yaşına kadar Tevrat kurslarında (Yeşiva) eğitim almaları halinde askerlikten muaf tutuluyordu.
İsrail yasalarına göre, 18 yaşını geçen herkesin zorunlu askerlik hizmetini yapması gerekirken, Haredilerin askerlikten muaf tutulması yıllardır ülkede tartışılıyor.
