Almanya’da Türk vekil sayısı azalıyor

Almanya, 23 Şubat 2025 günü genel seçimler için sandığa gidiyor. Seçimlere bir aydan kısa bir süre kala, caddeleri ve meydanları seçim afişleri dolduruyor. Büyük şehirlerin sokaklarını çevreleyen seçim afişlerine dönüp baktığınızda, sanki yabancı kökenli milletvekili adaylarının birbiri ile yarıştığı gibi bir duyguya kapılıyorsunuz. Peki bu duygu ne derece gerçekçi? Almanya nüfusunu teşkil eden 83 milyonun yüzde 25’e yakınının, yani 20 milyon kişinin yabancı kökenli olduğu biliniyor.

Bu oran şehir merkezlerinde yüzde 30’ları buluyor.

Alman Hıristiyan Demokrat Birlik Partileri CDU/CSU seçimlere başbakan adayı olarak Friedrich Merz ile giriyor. Alman Sosyal Demokrat Partisi SPD’nin adayı mevcut Başbakan Olaf Scholz. Yeşiller Partisi adayı ise Başbakan Yardımcısı Robert Habeck.

Seçimlerde büyük çıkış yaparak 2. parti olması beklenen Almanya için Alternatif AfD adayı ise Alice Weidel.

Alice Weidel oldukça ilginç bir kişiliğe sahip. Vatan, millet ve aile konusunda mangalda kül bırakmayan Weidel, Almanya dışında yaşıyor. Eşinden boşanmış, Sri Lankalı bir kadınla birlikte İsviçre’de aynı evi paylaşıyor.

Sol Parti die Linke ve Hür Demokrat Parti FDP ise küçük partiler. Dolayısı ile başbakan adayı göstermemişler.

Alman Federal Meclis Seçimleri’nde 50 farklı siyasi partiye mensup aday, 630 sandalye için birbirleri ile yarışıyor. Mevcut parlamentoda 736 milletvekili bulunuyor.

Bu partilerden sadece birkaçı yüzde 5 barajını aşabilecek durumda.

2025 Federal Meclis Seçimleri için 6 bin 200 aday olduğu varsayılıyor. Zira partiler 16 eyalet için eyalet listeleri ve seçim bölgeleri için iki farklı listeyle seçime katılıyor. Toplamda 59 milyon seçmen var. Bizim için karmaşık olarak tanımlanabilecek bir federal seçim sistemi var.

Bazı tanınmış isimler, mesela Alman Tarım Bakanı Cem Özdemir listelerde yok. Bunun nedeni Özdemir’in bu yıl yapılacak Baden-Württemberg Eyalet Başbakanlığı için aday olması.

Yeşiller Partisi’nden 20 yıldır parlamentoda bulunan Alman Aile Bakanlığı Müsteşarı Ekin Deligöz de artık aday olmayacağını ilan eden siyasiler arasında. Deligöz ile Cem Özdemir’in Yeşiller mensubu olmalarının dışında bir ortak yönleri daha var. İkisi de aslen Tokat kökenli ailelerden geliyorlar.

Almanya Parlamentosu’nda şu an 18 Türkiye kökenli milletvekili bulunuyor. Sosyal Demokrat Parti SPD’den Meclis Başkan Yardımcısı Aydan Özoğuz, Hakan Demir, Metin Hakverdi, Macit Karaahmetoğlu, Derya Türk-Nachbaur, Mahmut Özdemir, Gülistan Yüksel ve Nezahat Baradari iktidar partisi milletvekilleri. Yeşiller Tarım Bakanı Cem Özdemir, Aile Bakanlığı Müsteşarı Ekin Deligöz, Canan Bayram, Filiz Polat, Cansel Kızıltepe ve Melis Sekmen iktidarın küçük ortağı olan partinin vekilleri.

Doğu Alman Sosyalist Birlik Partisi’nin devamı olan Sol Parti’den ise Ateş Gürpınar, Sevim Dağdelen ve Gökay Akbulut mevcut milletvekilleri.

Hristiyan Demokrat Birlik (CDU) Partisi’nde ise tek Türk milletvekili Savunma Komisyonu Üyesi Serap Güler Alman Parlamentosu’nda.

Almanya seçimleri için yayınlanan listelere baktığımızda Türkiye kökenli kimi topluma mal olmuş kimisi kariyerinin başında birçok Türk aday karşımıza çıkıyor.

Seçim afişlerine baktığınızda yabancı kökenli milletvekili adayların birbiri ile yarıştığı bir duyguya kapılıyorsunuz demiştik. Bu ne derece doğru? Alman partileri içerisinde, geçmişte olduğu gibi, bu seçimlerde de SPD en çok Türk adaya yer veren siyasi parti. Meclis Başkan Yardımcısı Aydan Özoğuz ve Metin Hakverdi Hamburg’dan yeniden adaylar. Tiyatro oyuncusu Renan Demirkan Köln, Gülistan Yüksel Mönchengladbach, Elvan Korkmaz-Emre Gütersloh, Serdar Yüksel Bochum, Mahmut Özdemir Duisburg, Macit Karaahmetoğlu Stuttgart ve Nezaket Yıldırım Baden Württember’den SPD’nin adayları. Rheinland Pfalz Eyalet Listesinde ise Umut Kurt, Yıldız Härtel ve Dr. Ferdi Akaltın isimleri karşımıza çıkıyor. Dr. Ferdi Akaltın Albay ve Alman Kara Kuvvetleri Harekat Dairesi İletişim Sorumlusu.

Seçimlerden birinci parti olarak çıkması beklenilen CDU’nun Almanya Parlamentosu’nda bir tek milletvekili var. Savunma Komisyonu Üyesi Köln Milletvekili Serap Güler. Kars kökenli olan Güler yeniden aday.

Partinin Rheinland-Pfalz Eyaletinden Tijen Ataoğlu ve Derya Altunok’un yanı sıra Baden Württemberg Eyaletinden Melis Sekmen ile Hasan Avcı adayları arasında.

Yeşiller Partisi’nde Cem Özdemir. Canan Bayram ve Ekin Deligöz’ün aday olmamalarının ardından partinin 3 Türk milletvekilinin yerine yeni isimlerin seçilmesi biraz kritik. Zira, yabancı yanlısı görünen Yeşiller listelerde seçilebilecek yerlere Türk aday koymamayı tercih ediyor. Bu tutumu ile de ‘Aslında bu tutumuyla Yeşiller diğer partiler kadar ırkçı’’ yorumlarına hedef oluyor.

Yeşiller Partisi’nden Filiz Polat Aşağı Saksonya, Alpay Artun Bavyera, Asli Küçük Tübingen, Ayşe Aşar adaylar arasında.

Doğu Alman Sosyalist Birlik Partisi’nin devamı olan Sol Parti (Die Linke) ise yüzde 5 sınırında olan bir siyasi oluşum. İkiye bölündüğü için baraj sorunu yaşıyor. Bu nedenle geçmişte bu partiden milletvekili olan Sevim Dağdelen gibi Türkiye karşıtı milletvekillerinin sandalyeleri tehlikede.

Eyalet listelerinin dağılımı bu şekilde olsa da 300’ye yakın yerle seçim bölgesinde yarışan binlerce aday arasında alacağı tercihli oylarla sürpriz yapabilecek birçok Türk aday bulunuyor.

Almanya’da takriben 3 milyon 500 bin Türk yaşıyor. Yani ülke nüfusunun yüzde 3’ü kadar. Kabaca bir hesapla en az 20 milletvekili ile temsil edilmeleri gerekiyor. Ülkede 350 bin dolayında İranlı var. Türklerin onda biri kadar. Buna rağmen Almanya siyasetinde en az Türkler kadar etkililer.

Yalnız listeleri şöyle bir değerlendirdiğimizde Türk milletvekillerinin Alman Parlamentosu’ndaki 18 olan sayısının 2025’te biraz düşeceğini öngörebiliriz. Bunun nedenleri hem meclisteki genel milletvekili sayısının 736’dan 630’a düşürülmüş olması, hem de Başbakan Olaf Scholz’un partisi SPD dışındaki partilerin Türk adaylara ön sıralarda yer vermemeleri.

Almanya Türklerinin kendilerini etkili temsil edememelerinin temel nedeni istisnasız tüm çatı örgütlerinin şu veya bu gerekçe ile Alman gizli servislerinin hukuken takip listesinde olmaları. Bu da Alman siyasi partilerinin Türk kitle örgütleri ile iş birliği yapmasının önünde hukuki bir engel olarak duruyor.

Sosyal Demokrat Parti Rheinland Pfalz eyalet listesinden aday olan Albay Ferdi Akaltın Essen doğumlu. Freiburg Albert-Ludwigs-Üniversitesi mezunu. Asker bir aileden geliyor. Tank Tabur Komutanlığı yapmış. Yanı sıra tarih öğrenimi görmüş. Kurmay sınıfına seçilmiş, Danimarka Genelkurmay Başkanlığı’nda kurmay eğitimini tamamlamış. Planlama Personeli Subay olarak Çok Uluslu Kuzeydoğu Kolordusu’nda Polonya’da görev yapmış. 2021 yılına kadar Kıdemli Alman Albay, Sivil-Asker İşbirliği Daire Başkanı. Ve NATO Karargahı LANDCOM Türkiye’de çeşitli görevlerde bulunmadan önce 2011 yılına kadar “Oberpfalz” 12. Zırhlı Tugay Kurmay Başkanlığı yapmış. Kendisi gibi kızı da Alman silahlı kuvvetlerinde subay olarak görev yapıyor.