Pirinç, dünya genelinde en çok tüketilen besinlerden biri. Ancak uzmanlar, bu temel gıdanın, arsenik gibi toksik maddeleri bünyesinde biriktirme riski taşıdığına dikkat çekiyor. Tarımda kullanılan su ve toprak kaynaklı arsenik, doğrudan insan sağlığını tehdit ediyor.
“Topraktaki doğal arsenik yetmiyormuş gibi, insan faaliyetleriyle daha da artıyor”
İstanbul Aydın Üniversitesi Öğretim Üyesi Dr. Aysun Sağlam, pirinçteki arsenik birikimi ile ilgili önemli açıklamalarda bulundu. Arseniğin doğada doğal yollarla toprakta, yeraltı ve yerüstü sularında bulunduğunu belirten Sağlam, “Volkanik faaliyetler, kaya erozyonu, orman yangınları gibi doğal olaylarla doğaya karışan arsenik, madencilik, fosil yakıt kullanımı, endüstriyel atıklar ve kentsel atıklar gibi insan faaliyetleriyle çok daha yüksek oranlara ulaşıyor” dedi.
YAZI ARASI REKLAM ALANI
“Pirincin yapısı gereği arsenik emilimi daha fazla”
Dr. Sağlam, pirincin sulak alanlarda yetişen bir bitki olması nedeniyle arsenik emiliminin yüksek olduğunu belirterek, “Pirinç bitkisi, kökleriyle toprakta ve suda çözünmüş arseniği emer ve bunu doğrudan tanelerine taşır. Bu yüzden pirinç, diğer tahıllara kıyasla daha fazla arsenik biriktirme eğilimindedir” diye konuştu.
Uzak Doğu ülkelerinde arsenikle kirlenen topraklarda pirinç üretimiyle ilgili çok sayıda bilimsel çalışma yapıldığını hatırlatan Sağlam, Türkiye’de bu konudaki araştırmaların oldukça sınırlı olduğuna da dikkat çekti.
“İklim krizi durumu daha da kötüleştiriyor”
İklim değişikliğiyle birlikte pirinçteki arsenik seviyesinin daha da artabileceğine işaret eden Dr. Sağlam, ABD’deki Columbia Üniversitesi’nde yapılan çalışmalara değinerek, “Sıcaklıkların 2 derece artması ve atmosferdeki karbondioksit seviyesinin yükselmesi, arsenik gibi zararlı maddelerin pirince geçişini hızlandırıyor. Bu da gelecekte çok daha büyük bir sağlık sorunuyla karşı karşıya kalabileceğimiz anlamına geliyor” şeklinde konuştu.
“Aşırı tüketim kanser riskini artırıyor”
Arsenik maruziyetinin ciddi sağlık sorunlarına yol açabileceğini vurgulayan Sağlam, “Kısa vadede mide ağrısı, kusma, düşük tansiyon ve deri lezyonları gibi semptomlar görülürken; uzun vadede akciğer, karaciğer, mesane ve böbrek kanseri gibi ölümcül hastalıklara neden olabilir. Ayrıca kalp hastalıkları, diyabet, bağışıklık sistemi bozuklukları ve nörogelişimsel sorunlarla da bağlantılıdır” ifadelerini kullandı.
“Tüketici tek başına korunamaz, çözüm üretimde”
Tüketicilerin bireysel olarak alabileceği önlemlerin sınırlı olduğuna dikkat çeken Sağlam, “Bilinçli tüketici aşırı pirinç tüketiminden kaçınarak bir miktar korunabilir. Ancak esas çözüm üretim aşamasında alınacak tedbirlerde. Arsenik emilimi düşük pirinç türlerinin geliştirilmesi, su ve toprak yönetiminin iyileştirilmesi ve endüstriyel arsenik salınımının önlenmesi gibi adımlar çok daha etkili olacaktır” dedi.
